Isoleren in Balans
Meer dan ooit groeit het besef dat de balans tussen cultuurbehoud, integrale energiebesparing, thermisch comfort en een gezond leefklimaat noodzaak is.
De holistische benadering van ‘Isoleren in Balans' of 'In Balans Isoleren’ uit 2007 is een initiatief van Michel Trompert (oprichter van Van Ruysdael en bedenker van het Van Ruysdael glas). Op het wereldcongres ‘DEVELOPMENT AND RETURN TO THE ART OF BUILDING’ bij UNESCO in Parijs, presenteerde hij zijn gedachtegoed in samenwerking met ICOMOS voor internationaal vakpubliek.
Het idee achter ‘Isoleren in Balans’ is het recht op een aantrekkelijke, gezonde en veilige leefomgeving. Niet alleen voor de generatie van nu, maar ook voor de toekomstige generaties. In lijn hiermee investeert hij met Van Ruysdael in cultureel erfgoed, ons milieu en ons welzijn.
'Isoleren in Balans' en 'In Balans isoleren' achterhaald
Toch is de noemer ‘isoleren in balans’ of 'in balans isoleren' achterhaald. 'Isoleren' is in deze een verkeerd woord. Niet voor niets is Van Ruysdael afgestapt van het woord en idee ‘isoleren’. Het woord isoleren wordt ten onrechte geassocieerd met energie besparen, comfort en klimaatverbetering. Het idee van 'isoleren in balans' of 'in balans isoleren' wordt in de markt zonder de nodige context of wetenschap overgenomen en schept verwarring met onjuiste verwachtingen.
Een isolatiewaarde (U-waarde) is geen garantie voor energiebesparing. Evenmin voor de nodige bijdrage aan het klimaat. Isoleren - met een hoge of lage isolatiewaarde - is geen doel en treft geen doel. Er bestaat geen enkele wetenschappelijke onderbouwing dat isoleren positief bijdraagt een het nodige klimaatdoel. Het Planbureau voor de Leefomgeving heeft samen met TNO berekend dat we met alle isolatie en aanvullende verduurzamingsmaatregelen slechts tot 35% van de klimaatdoelstelling kunnen komen. Daar gaat nog de productie, materiaaldegradatie, onderhoud, recyclingprocessen en afvalverwerking van af. Als we een parallel trekken met Earth Overshoot Day heeft deze ernstige klimaatontwikkeling overeenkomsten met de isolatieontwikkeling.
Terugblik op 2000 jaar isoleren
In het jaar 80 n.Chr. ontdekten de Romeinen dat de kunst van glasproductie ook toegepast kon worden om vensterglas te maken. Tot de olieboycot in 1973 werd enkelvoudig vensterglas in onze gebouwen toegepast. Een product voor de eeuwigheid. Na deze periode begon de productie van dubbel- driedubbel- en vacuümglas. Technische producten met isolerende eigenschappen maar wel korte termijn producten die hun doel voorbijschieten. Alleen al het veelvoud aan materiaal wat daarvoor nodig is en de energie voor productie, transport en recycling. De technische prestaties staan haaks op de klimaatontwikkeling. Met theoretische rekenmodellen, normen en energielabels rekenen we ons nog ten onrechte rijk.
Gevolgen van Isoleren
Een gevolg door de toepassing van dubbel-, driedubbel- en vacüumglas, is de toepassing van kierdichting, muurisolatie, dakisolatie, vloerisolatie, mechanische ventilatie- en WTW (warmte terugwin) technieken: sinds de olieboycot van de jaren ’70 stimuleren de industrie en politiek ons met het energielabel en subsidies tot aanschaf van steeds meer, dikkere en complexere isolatiepakketten. Het zijn producten die het evenwicht van het leefklimaat in huis verstoren met alle onbedoelde CO2, gezondheidsproblemen, kosten en gedragsverandering van dien. Sinds onze huizen worden geïsoleerd wordt in progressieve mate meer isolatiemateriaal geproduceerd, staat de thermostaat in huis ieder decennium gemiddeld 1ºC hoger, neemt energieverbruik toe en verschraalt en verdwijnt waardevol erfgoed als sneeuw voor de zon.
De gevolgen van overisolatie
Overisolatie verzoorzaakt vocht en schimmelvorming. Aangetoond is dat een slechte kwaliteit van het binnenmilieu de bouwconstructie van gebouwen en de gezondheid van bewoners aantast. "De effecten varieren van gevoelens van ongerustheid tot ernstige ziekten als astma en kanker" (onderzoek voormalig Ministerie van VROM). Daarnaast bezwijkt er steeds meer cultuurgoed onder onze ogen aan deze isolatie-overdaad en blijkt overisolatie economisch onrendabel.
Meer weten?
Meer weten over het isoleren in balans? Lees via de knop hieronder over het gedachtegoed uit 2007 van Van Ruysdael of schrijf uzelf in om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.
